Sommige mensen gruwelen van de term: “Agile projectmanagement”. Dat kan niet, dat bestaat niet, dat is als vloeken in de (agile) kerk.
Anderen daarentegen, zien het probleem niet. Zeker in veel vacatures komen we de term vaak tegen.
Voer voor discussie, dus. En laat dat nu net iets zijn wat wij graag doen! Dus bij deze: onze visie op “Agile projectmanagement: bestaat het nu wel of niet?”
Allereerst: terminologie over Agile & Projectmanagement
Voor we onze waarheid over Agile projectmanagement kunnen delen, is het belangrijk dat we goed begrijpen wat de termen los van elkaar betekenen.
Agile: wat is het?
We halen onze definitie over Agile van de Agile Alliance (1) en vinden daar:
“Agile is het vermogen om verandering te creëren en ermee om te gaan. Het is een manier om (succesvol) om te gaan met een onzekere en turbulente omgeving.”
Het gaat dus over aanpassingsvermogen, over accepteren dat er veranderingen zullen zijn.
Onderliggend zijn er 4 waarden die het Agile denken leiden, zoals beschreven in het Agile Manifesto (2):
Ook al is het Agile Manifesto ontstaan vanuit de IT, er is geen beperking op het toepassen van deze waarden in verschillende situaties of omgevingen. Deze waarden (en de vertaling in 12 principes voor Agile Software-ontwikkeling) zeggen dus ook niet wàt je exact moet doen. Het is geen methodologie!
Wel kunnen we stellen dat:
de Agile waarden en principes vertaald zijn naar & gebruikt worden in verschillende frameworks, zoals Scrum
het Agile gedachtengoed de laatste jaren meer geëvolueerd is van project- naar productdenken: dus het continu blijven werken aan een product met een stabiel team als basis.
Projectmanagement: definitie en duiding
Volgens dé referentie op het vlak van projectmanagement, PMI (3), omschrijven we projectmanagement als:
“Het gebruik van specifieke kennis, vaardigheden, instrumenten en technieken om mensen iets van waarde te leveren.”
Die “waarde” wordt dan weer omschreven als specifieke projectdoelen. Die doelen zijn in overeenstemming met de acceptatiecriteria binnen vooropgestelde parameters. Project management levert een finaal product dat gekaderd wordt binnen een bepaalde tijd en budget.
Projectmanagement als vakgebied is dus ook weer zeer ruim, en zegt ook niks over het hoe van het opleveren van dat product. Wel zien we dat er verschillende methodologieën en systemen zijn die kunnen helpen bij het gestructureerd uitvoeren van projectmanagement. De bekendste zijn
PMBOK, die vooral richting geeft als Body of Knowledge
Prince2, dat al lang als de basis geldt en focust op duidelijke afspraken, rollen & verantwoordelijkheden en opeenvolging van projectfases
P3.express, een nieuw ontwikkelde methodologie voor “minimalistisch projectmanagement” (bekijk hier onze training)
Iedere methodologie voor projectmanagement heeft zijn eigenheid. Toch kunnen we een set van “bijna universele waarden” distilleren - de “NUPP” (Nearly Universal Principles of Projects) voor projectmatig werken (4):
NUP1: Geef de voorkeur aan resultaten en feiten i.p.v. assumpties
NUP2: Behoud en optimaliseer energie en middelen
NUP3: Wees altijd proactief
NUP4: Onthoud dat een keten enkel zo sterk is als zijn zwakste schakel
NUP5: Doe niets zonder duidelijk doel
NUP6: Gebruik herhaalbare elementen
Interessant feit: volgens de schrijvers van NUPP zijn deze principes ook compatibel met Agile frameworks zoals Scrum en XP!
Dus: wat leren deze definities ons over “Agile projectmanagement”?
De definities die hierboven staan, leren ons eigenlijk niks over de combinatie van de twee termen. We krijgen door de NUPP wel een gevoel dat de twee termen elkaar niet hoeven uit te sluiten, maar zekerheid krijgen we nog niet.
Laten we daarom eens verder kijken. We geven hieronder twee stellingen - voor en tegen Agile projectmanagement - met argumenten per stelling.
De discussie:
Welke stelling over Agile projectmanagement is juist?
Stelling 1: Agile projectmanagement is onmogelijk, een contradictio in terminis
Waarom zou deze stelling waar zijn? We geven twee veelgehoorde argumenten voor deze stelling:
Projectmanagement gaat over het opleveren van een duidelijk product. Dat impliceert dat verandering juist niet gewenst is
Binnen de frameworks zoals Scrum en Kanban bestaat de rol van “projectmanager” niet, teams zijn veel meer zelfsturend en hebben geen nood aan die rol
De Agile puristen zullen stellen dat de “iron triangle” van projectmanagement (zie het plaatje hiernaast)
het niet toelaat om kwaliteit te laten primeren
sowieso duidt op een rigiditeit als het gaat om veranderingen (het heet niet voor niets de “ijzeren” driehoek)
Klassieke projectmanagers zeggen eerder dat Agile
zorgt dat je (als projectmanager) de controle verliest over je scope, tijd en budget
minder sturingsmogelijkheden geeft aan zowel de projectmanager als bijvoorbeeld de Stuurgroep
Of dit waar is? Laten we daarvoor eerst nog de tegenovergestelde stelling onderzoeken.
Stelling 2: Natuurlijk is de term Agile projectmanagement juist
Ook voor deze stelling zijn argumenten te vinden:
Agile is een mindset, geen methodologie: natuurlijk kan een projectmanager de agile waarden toepassen, bijvoorbeeld door continue feedback loops te implementeren en/of een kader te scheppen voor het verwelkomen van verandering
Er is geen enkel project dat niet te maken krijgt met verandering en daarmee moet omgaan
Een belangrijk element in projectmanagement is “leren van het verleden” (lessons learnt), en dat sluit heel goed aan bij de focus op continu verbeteren die we bij Agile frameworks tegenkomen
Voorstanders van deze stelling zeggen bijvoorbeeld ook dat “kwaliteit” in klassiek projectmanagement in het midden van de ijzeren driehoek staat en daarmee dus wel bepalend is voor het project.
Onze conclusie over Agile projectmanagement
Ja maar, wat is het nu? Bestaat Agile projectmanagement nu wel of niet?
Je ziet, het is zo simpel niet. Beide stellingen zouden waar kunnen zijn en hebben goede argumenten. Eén van onze kernwaarden is pragmatisme, en zo kijken wij ook naar dit vraagstuk.
Wij stellen vast dat met name grote organisaties hun “strakke” processen niet zomaar willen of kunnen loslaten. Deze processen (bijvoorbeeld voor het opvolgen van budget of deadlines) lijken soms gefocust op controle en minder op samenwerking.
Tegelijk vinden we ook dat frameworks en methodologieën op zichzelf sowieso niet zaligmakend zijn of een garantie op succes.
Alles komt neer op de juiste waarden en mindset. Als we dan kijken naar de waarden uit het Agile Manifesto en die van NUPP, dan zijn deze volgens ons zeer compatibel met elkaar.
Agile projectmanagement is volgens ons géén contradictio in terminis.
Wat is optimaal Agile projectmanagement?
De juiste vraag die we ons bij Agile projectmanagement moeten stellen is:
Hoe houden we een continue focus op waardecreatie voor onze klant?
Daaruit volgen dan de processen & interacties die daartoe bijdragen, kan er op de juiste manier worden omgegaan met verandering en worden projecten uiteindelijk succesvoller..
Gelukkig zien we dit steeds meer in de praktijk. Er zijn al veel organisaties die kwaliteit en waardecreatie vooropstellen, ook als er nog formele processen zijn om de projectvoortgang op te volgen. Met de volgende drie punten kun jij al checken of er bij jouw organisatie een shift is van klassiek naar Agile projectmanagement:
Jouw organisatie erkent dat niet alles van tevoren volledig vastgelegd kan worden - en vindt dat oké. Dat geldt voor alle niveaus in de organisatie: management, projectmanagement, projectteams
De afstand tussen projectteam en (interne) klant wordt actief verkleind, samenwerking wordt gestimuleerd
Teams krijgen (meer) autonomie in het organiseren en uitvoeren van hun activiteiten
De ideale Agile projectmanager
Hoewel de activiteiten in “klassiek” projectmanagement en Agile frameworks verschillen, is er wel een “best of both worlds” te maken. Onze conclusie is dat Agile projectmanagement bestaat. De Agile projectmanager bestaat dus ook. Deze persoon verenigt het beste uit beide werelden.
Een Agile projectmanager:
Gebruikt duidelijke structuren voor het maken van een plan en de opvolging ervan
Weet hoe de corporate processen kunnen bijdragen aan transparantie en gebruikt ze op die manier, en niet als “contract”
Verweeft elementen als continue feedback en een focus op verbetering in het project, bijvoorbeeld door regelmatige retrospectives
Weet dat verandering onvermijdelijk is en zorgt ervoor dat alle stakeholders hiervan doordrongen zijn; hij of zij zorgt voor de nodige flexibiliteit om als projectteam met veranderingen om te gaan, bijvoorbeeld door iteratief of incrementeel te werken.
Heeft daarbij een duidelijke en continue focus op waardecreatie, en vergelijkt voortgang of afwijkingen op de elementen scope - tijd - budget (- kwaliteit) altijd met de waarde die gecreëerd is of wordt
Vertrouwt het team om het juiste te doen en blijft weg van micromanagement
Is een verbinder bij uitstek, op alle lagen van de organisatie
Zoek jij ook zo’n uitmuntende Agile projectmanager?
Heb je tijdelijk iemand nodig die al die kwaliteiten van hierboven bezit? Iemand die jou kan helpen om nog succesvoller te worden in jouw projecten? Iemand die het goede voorbeeld kan geven in jouw organisatie? Check dan zeker onze pagina over staffing van onze Sugar Me projectmanagers. Je ontdekt er onze aanpak om jou te ondersteunen in je groei, onder andere naar meer Agile projectmanagement.
Neem snel contact met ons op als je gelooft dat wij de juiste partner zijn om jou te ondersteunen!
Referenties uit dit artikel
Auteurs: Cathelijne de Vries & Steve Conard
Cover image by katemangostar on Freepik